Yazan: Turgut Şişman
Jason Bourne karakteri, Amerikalı yazar Robert Ludlum tarafından 1980’li yıllarda piyasaya çıkmış üç kitaptan oluşan bir serinin baş kahramanıdır. 2001’de hayata veda eden casus romanlarının usta yazarı Robert Ludlum’un 1980–90 yılları arasında yazdığı üçleme, Bourne karakteri ile uluslararası bir şöhret kazandı. Kitaplar sinemaya uyarlanmış ve Jason Bourne karakterini Mat Damon oynamıştır.
Jason Bourne kimdir?
Jason Bourne, hafızasını kaybetmiş, geçmişini hatırlamayan fakat kendisini ortadan kaldırmaya karalı profesyonel tetikçilerle kıyasıya mücadele eden eski bir CIA ajanıdır. Jason’ın hayatı belirsizlikler üzerine kuruludur. Sertlikten uzak ve her fırsatta silahına sarılan şiddet düşkünü biri olmamasına rağmen karakterinin acımasız bir tarafı da vardır. Boğazına kadar şiddete batmıştır fakat hayatın aydınlık yönüne derin bir özlem duyar. Geçmişinin üzerindeki karabulutlardan kurtulup bir an önce aydınlığa ulaşmaya çalışır. Alışıldık ajan tiplerinden farklı bir profil çizen Jason Bourne işlediği cinayetlerin yükünü her daim omuzlarında hisseder. Amerikan gizli servisinin başındakilerle giriştiği amansız mücadele sonucunda örgütün içinden bir grup tarafından para karşılığı insan öldürmek üzere kullanıldığının farkına varır. Üçleme dünya gündeminin dönemsel yansımalarından etkilenerek, Soğuk Savaş, Irak ve 11 Eylül temaları üzerinden kurgulanır. Bourne görevlendirildiği proje iptal olması nedeniyle örgüt tarafından ortadan kaldırılması gereken biridir.
Üçlemenin İlk Filmi ; Geçmişi Olmayan Adam- 2002
The Bourne Identity’de (Geçmişi Olmayan Adam/ 2002) yönetmen koltuğunda Doug Liman vardır ve soğuk savaş döneminin bol aksiyonlu sahneleri, özel efektler olmadan yansıtılır. Olaylar neredeyse belgesel niteliğinde, gerçeğe yakın ve güçlü bir anlatımla seyirciye aktarılır. Jason Bourne karakteri için de kitaptaki tasvire uygun, şiddet ve silah bağımlısı olmayan fakat gerektiğinde şiddete başvurmaktan kaçınmayan yarı romantik, klasik aksiyon kahramanlarına benzemeyen Matt Damon seçilir. 2002 yazında gösterime giren filmin, yapım bütçesi 60 milyon dolardır ve dünya çapında 214 milyon dolarlık gişe getirisini yakalamayı başarır.
İkinci Filmde Yönetmen Koltuğunda Greengrass
The Bourne Supremacy’de (Medusa Darbesi/ 2004) yönetmenliği bırakıp yapımcı olarak karşımıza çıkan Doug Liman, filmin yönetmenliğini Paul Greengrass’a devreder. Beyaz perdenin ve tiyatronun başarılı yönetmeni üçlemenin birinci filmini aratmayan, gerçekçi ve gerilimi yüksek filmde çıtayı daha yukarıya taşır. Greengrass bir röpörtajında;
“ Her casus karakteri bir ikondur. Dünyanın kargaşası onları görünmez kıldı ve onları kahraman ve anti kahraman olarak ikiye ayırdık. İyi olan dürüstçe savaşır kötü ise her türlü karanlık yolu dener. Bourne, casus romanlarının bu klasikleşmiş geleneğini tersyüz ediyor” diyerek Jason Bourne karakterine olan bakış açısını anlatır. Yönetmen teknik olarak omuz kamerası ile belgesele yakın çekimleri tercih eder. 75 milyon dolarlık yapım bütçesi ile üçlemenin ikinci filminin gişe getirisi 288,5 milyon dolardır.
Anımsıyorum, her şeyi anımsıyorum !
The Bourne Ultimatum’da (Son Ültimatom/ 2007) filmin kahramanı “Anımsıyorum, her şeyi anımsıyorum” diyerek kimlik arayışını sonlandırır. Yönetmen koltuğunda yine Greengrass vardır. 110 milyon dolar bütçeli film dünya çapında 442.8 milyon gişe geliri yakalamayı başarır.
Üçleme ile ilgili James Bond filmlerinin Amerikan versiyonu olduğunu düşünenler olduğu gibi her iki seriyi kendi klasmanında değerlendirenlerin sayısı da oldukça fazladır. İzleyicilerin büyük çoğunluğunun beğenisini alan serideki her film yayınlandıkları dönemin politik oluşumlarını yansıtır.
Matt Damon’ın olmadığı bir Jason Bourne
The Bourne Legacy (Bourne’un Mirası/ 2012) serinin en az ses getiren filmidir. Yönetmen koltuğunda Tony Gilroy oturmaktadır ve Greengrass olmadan bir jason Bourne düşünemediğini belirten Matt Damon projede yer almaz. Bütçesi 125 milyon dolar olan filmin gişe getirisi 276,1 milyon dolardır.
Efsane geri dönüyor
Jason Bourne (2016)’da Matt Damon ve Paul Greengrass yine bir araya gelir. Geçmişindeki karanlık noktaları aydınlatmaya kararlı olan Bourne’ın CIA hala peşindedir. Borurne gibi firari olan eski CIA ajanı Nicky Parsons’ın (Julia Stiles) eline CIA’nın gizli operasyonlar listesi geçer ve Bourne ile bağlantı kurar. Atina’da buluşan iki eski ajan, Nicky’nin elindeki belgelerden Jason’un babasının CIA tarafından öldürüldüğünü öğrenir. Geçmişini hatırlamaya başlayarak daha kuvvetli bağlantılar kurmaya başlayan Jason Bourne yani gerçek adı ile David Webb artık babasının katillerinin peşindedir.
Jason Brourne’ın 6. Filmi ne zaman çıkacak?
Universal stüdyoları Matt Damon-Poul Greengras ikilisinin Jason Bourne 5 için ikna edince The Bourne Legacy (Bourne’ın Mirası) Jason Bourne filminden sonra geleceğini duyurdu. Serinin yapımcılarından biri olan Frank Marshall ile yapılan bir röpörtajda şimdilik böyle bir planlarının olmadığını ve filmin çekilemeyebileceğini belirten bir açıklama yaptı. Bu açıklamadan sonra seriye devam edilip edilmeyeceği hala belirsizliğini koruyor. Mat Damon’da role devam edebileceğini fakat genç bir aktörle anlaşılmasının da kendisi için problem olmadığını açıkladı. Zaman zaman Jason Bourne hayranları tarafından filmin çekilmeye başlanacağı söylentileri dile getirilse de yapımcıların henüz böyle bir girişimi yok.
